Kuluçkalık Yumurtalar Nasıl Olmalı ve Döl kontrolü nasıl yapılmalı
Kuluçka için en iyi yumurtalar temiz, iyi, oval bir yapıda ve temiz folluktan toplanmış olanlardır. Kaliteli civciv, kaliteli yumurtadan çıkar. Bu nedenle genetik yapısı seçilmiş, doğru planlanmış ırklar arasındaki tavuklar tercih edilmelidir.
Sağlıklı ortamda yaşayan, dengeli beslenen, çok zengin çeşitlilikte gıdalar alabilen ve böylelikle bünyelerinde hiçbir gerekli madde eksikliği olmayan tavukların yumurtaları seçilmelidir. Aksi takdirde civcivler sağlıksız ve dirençsiz olacaklardır. Yaşama şansları herşeye rağmen az olur. Aşıları gününde ve zamanında tam olarak yapılmış sürülerden yumurta seçilmelidir .
Tavuğun cinsi ne ise yumurta o cinsin standartlarına uygun büyüklükte olmalıdır. Normalinden küçük veya normalinden büyük yumurtalar, fazla yuvarlak veya fazla uzun yumurtalar dış kabuğu zayıf ince yumurtalar tercih edilmemelidir. Yumurta toplanırken kurallarına göre toplamak gerekir. Folluklar teknolojiye uygun olan, yumurta hijyenini sağlayan tipte olması yumurtanın kalitesini ve civciv çıkım kalitesini arttıracaktır.
Kuluçkalık yumurtalar Belli aralıklarda günde en az 2 kere bulunduğu yerde oynatılmalı ve gerekirse dezenfekte edilmelidir. Yumurtalar uzun süre follukta bekletilmemelidir. Bazı insanlar kuluçkaya konacak yumurtaların temizlenmesini tavsiye etse de, en iyisi folluğu temiz tutmak ve yumurtlanmış yumurtaları kirlenmeden alarak, çok temiz ve serin bir yerde saklamaktır. Yumurta kabuğunun dış yüzeyinde doğal bir koruyucu tabaka vardır. Yıkayınca bu koruyucu tabaka yok olup gidebiliyor, sonuçta zararlı bakterilerin yumurta içine girebilmeleri kolaylaşmaktadır. Bu nedenle bazı uzmanlar,yumurtaların yıkanarak temizlenmesini uygun görmemektedir. Yumurta seçiminde aşağıdaki durumlara dikkat edilmesi sağlıklı yeni ırkların yetişmesini sağlayacaktır.
Kuluçalık Yumurtaların Seçimi
Tavukların yaşlı veya çok genç olmamasına da dikkat edilmelidir.
Hangi ırktan tavuğa ait ise, o ırkın renk ve şeklini taşıyan yumurtalar olmalıdır.
Döllü yumurtalar olmalıdır.
Hastalıksız sürüden alınmalıdır.
Parlak olmalıdır. Kabuğu ince, kalın, çatlak veya pürüzlü olmamalıdır.
Yıkanmış yumurta kuluçkada kullanılmaz.
Kirli yumurtalar ve yer yumurtaları temiz folluk yumurtalarına nazaran daha az çıkarlar ve kontaminasyonu ( Mikrop Bakteri ) tüm kuluçkaya yayarlar.
Hava boşluğu küt uçta olmalı, içinde lekesi bulunmamalıdır.
Yumurtalar viyollere küt uçları yukarı gelecek şekilde ve sivri ucları aşağı bakacak şekilde konmuş olmalıdır.
Yumurtalar çok küçük ve çok büyük olmamalıdır. Orta boy yumurtalar iyiçıkmaktadır.
55- 65 gram arasında bulunmalıdır. Çok küçük, biçimi bozuk olmamalıdır.
Genel olarak şekil indeksi 72’den küçük yumurtalar uzun, 76’dan büyükyumurtalar ise yuvarlak olarak nitelendirilir.
Genç tavukların yumurtlamaya başladığı 1 aylık süreden sonra İkinci verim yılındaki tavukların yumurtaları tercih edilmelidir.
Kuluçkalık yumurtalar Taze olmalıdır ve 7 günlüğü aşmamalıdır.
Embriyo gelişimi ve Döl Kontrolü
Embriyo gelişiminin ilk evresi 40,6 – 41,7 °C arasındaki ısıda ve tavuk vücudunda olmaktadır.
Bu evre döllenme ile başlar. Embriyo gelişiminin toplam süresi yaklaşık bir gün olup yumurta kanalında olmaktadır. Kuluçka süreleri kanatlı hayvanlara göre değişim göstermektedir. Ortalama gün sayısı 22 gündür. Bunun 1 günü kanatlının vücudunda 21 günü ise kanatlının dışında, genellikle kuluçka makinelerinde olmaktadır.
Kuluçka evresinde yumurtalar kuluçka makinesine konuluncaya kadar embriyo bir uyku dönemindedir. Embriyonik gelişmenin kuluçka makinesinde uygun görülen sıcaklık
değeri 37,7 ̊C’dir. Sadece 24 ̊C’nin üstünde olan bir sıcaklıkla embriyo gelişme gösterir. Düşük sıcaklıklarda sonuç alınamaz. Kuluçkanın ilk gününde embriyonun ekseni boyunca oluşan yapıları, hücre tabakaları farklılık göstermeye ve gelişmeye başlar. Civciv yaklaşık 17. günde bulunduğu yumurtasından çıkış pozisyonu alır. Durum böyle iken boyun hava boşluğuna doğru yönelir. Başı öne doğru, gagası sağ kanadının altında, ayaklar vücudun iki yanındadır ve ayakları başına değer. Kuluçka döneminde yumurtanın içerisindeki civcivin ağırlığında değişme görülür. Kanatlı türüne göre kuluçka esnasında yumurta %13 ila 15 arasında ağırlık kaybına uğrar.
Yumurtanın evrim süreçleri aşağıda ki şekildedir;
1. Dönem: 1 – 5. günler arasında iç organlar gelişmeye başlar
2. Dönem: 6 – 14. günler arası dış çehre ve dış organların gelişme sürecidir.
3. Dönem: 15 – 20. günler arasında civciv büyümeye başlar.
4. Dönem: 21.gün civcivin yumurtadan çıkış günüdür.
Kuluçka süreleri boyunca yukarıda belirtilen faktörler nedeniyle farklılıklar olmasına rağmen, kuluçka makinesi içerisinde embriyolar arası ses yoluyla gerçekleşen haberleşme
vardır. Bu nedenle civcivler aynı anda aynı sürelerde kuluçkadan çıkma eğilimi gösterirler. Yumurtalar kuluçka süresince belirli aralıklarla kontrol edilmeli, dölsüz yumurtalar ayıklanmalıdır. Dölsüz yumurtaların ayıklanması, kabin içi ısı dengesinin korunması ve doğabilecek mikrobiyal etkilerin azaltılması açısından çok önemlidir. Döllülük kontrolü sırasında yumurtaların çok soğumaması için kuluçka makinesinin dışında 20 dakikadan fazla bırakılmamalı, lamba kontrol odasının sıcaklığı da uygun olmalıdır. Döllülük kontrolünden sonra tablalar dolu olmalıdır. Bu, sıcaklığın eşit dağılımı için gereklidir. Lamba kontrolü sırasında çatlak yumurtalar da makineden alınmalıdır. Çünkü bu yumurtalar zaten erken veya geç embriyo ölümleri ile sonuçlanacaktır.
Yumurtanın döl kontrolü karanlık odada 60 Watlık bir ışık ile yapılır.
Embriyonun karanlık odada 60 waltlık ışıkta gelişim süreci
Döllülük kontrolü 18 – 19. günlerde yapılması daha uygundur .
Kuluçka makinasından alınan yumurta, karanlık odada, cihazın yumurtalık kısmına
konur. yumurta ışığı geçiriyorsa ve ampul gibi parlıyorsa ve kırmızı renkte düzgün görünüyorsa o yumurta boş, dölsüz demektir. Bu tür yumurtalar tekrar makinaya konmaz yok edilir.
Yumurtayı ışığa koyduğumuzda ışık geçmiyorsa koyu renk veya siyah gözüküyorsa o
yumurta dolu, civciv oluşmaya başlamış demektir. O yumurtaları soğutmadan tekrar
makinaya koymak gerekmektedir.
Embriyo ve civciv oksijen ihtiyacını yumurta boşluğundaki bölümden karşılar. Bu
durumda civciv hava boşluğunun yakınında oluşup büyür. Yani civciv hava boşluğuna yakın
olduğu için oradan yapılacak ışık testi daha kesin sonuç verir.
Fatih KARATEKE